Forex yatırımcıları tarafından fiyat hareketlerinin ne yöne doğru olacağını tahmin edebilmek amacıyla en çok kullanılan yöntem teknik analizdir. Temel analiz yönteminde kullanılan ekonomik veriler ve olaylar yerine, genellikle grafik okumaları ve göstergeler kullanılır. Geçmişle bağlantılı veriler yardımıyla tahminler oluşturulup olası fiyat değişimleri tahmin edilmeye çalışılır. Bu yazımızda ”Teknik analiz nedir?” , ”Teknik analiz nasıl yapılır?” sorularının yanıtlarını bulabilirsiniz. Teknik analizin ne gibi faydaları vardır, teknik analiz işe yarar mı, teknik analiz kazandırır mı gibi yatırımcıların sıkça soruduğu soruların cevaplarını da yazımızın içerisinde bulabileceksiniz.
Teknik Analiz Nedir?
Bu Yazıda Bulacaklarınız:
Teknik analiz, piyasada oluşan fiyat hareketlerini çeşitli grafik ve göstergeler yardımıyla takip edip, fiyatların ne yönde olacağını öngörmeyi sağlayan analiz yöntemidir. Teknik analizde geçmiş veriler referans olarak görülür. Bu analiz mantığına göre geçmişte oluşan fiyat hareketleri, gelecekte yeniden meydana gelecektir. Bu yüzden teknik analiz, parite dinamiğinin ne olduğunu anlamak için faydalı olmaktadır.
Teknik analizin mantığına değinecek olursak; fiyatlar bir bütün halinde birbirine bağlı hareket eder. Tüm hareketler belli bir döngünün içindedir ve anlık oluşan hareketlerin, geçmişte bir benzeri meydana gelmiş olarak kabul edilir. Piyasada oluşan bir fiyat değişimine verilen tepki, daha önce oluşan benzer bir değişime verilen tepki ile benzerdir. Bu nedenle fiyat grafikleri takip edilerek geçmişteki benzer veriler eşleştirilip gelecekle ilgili tahminler rahatlıkla yapılabilir. Kısaca, tarih içinde meydana gelen fiyat değişikliklerine nasıl tepki verildiğini biliyoruz. Mevcut durum da benzer seyir gösterirse, aynı sonuçların oluşacağını tahmin edebilmekteyiz.
Forex piyasalarında makroekonomik veriler oldukça önemlidir. Diğer piyasalarda olduğu gibi Forex’te de bireysel ve kitle olarak psikolojik faktörlerin önemi de azımsanamaz. Fiyatların verilerle oluşan arz ve talebe göre şekillendiğini söyleyebiliriz. Ancak piyasaların veriye ilişkin beklenti ve algılamaları fiyatların oluşmasındaki temel faktördür. Örnek vermek gerekirse; düşüş trendindeki bir paritede olumlu bir verinin açıklanmasıyla genellikle tepki yükselişi oluşur ve kalıcı değildir. Yükselen trend içinse olumsuz bir veri aynı şekilde sınırlı düşüşlere sebebiyet verir. Beklentilerin çok daha fazla üstünde veya altında gerçekleşen verilerse sert yükseliş ve düşüşe sebep olabilmektedir. Bu veriler, kitle psikolojisini aşırı olumlu veya aşırı paniğe sevk edebilmektedir.
Teknik analiz yönteminin en önemli unsurlarından biri grafik okumadır. Grafik okuma becerisi başarılı bir yatırımcıda olması gereken bir özelliktir. Fiyat grafikleri yatay ve dikey düzlemlerdeki sayılarla ifade edilmektedir. Grafikler, içerik bakımından fiyat hareketlerinin bellirli kurallarla oluşması ve çizim araçları kullanılarak şekillenmesiyle yorumlanmaktadır. Teknik analizde bazı temel kavramları bilmek analizi yorumlamak için şarttır.
Teknik Analiz Temel Kavramlar
Trend Nedir?
Piyasada fiyatların artış, azalış ve durağan eğilimler oluşturması, belirgin bir yöne doğru hareket etmesine trend denir. Modern teknik analizin kurucusu ve Dow Jones endeksinin isim babalarından Charles Dow, fiyat hareketlerinin bir eğilimi olduğunu saptayıp trend kavramını ortaya çıkarmıştır. Günümüz teknik analiz yöntemlerinin temelini, Charles Dow’un The Wall Street Journal gazetesinde yayımlanan makaleleri derlenerek ortaya çıkarılan Dow Teorisi oluşturmaktadır. Bu teori hisse senedi piyasasının trendini tahmin etmek ve trend doğrultusunda hareket etmek amacıyla ortaya atılmıştır.
Dow teorisine göre üç tip trend bulunmaktadır.
- Ana Trend (Uzun Vadeli Trend): Bir yıl ile birkaç yıl arası süreyi kapsayan trend.
- İkincil Trend (Orta Vadeli Trend): Bir aydan birkaç aya kadar süren trend.
- Kısa Vadeli (Minör) Trend: Bir gün ile birkaç hafta arasında oluşan trend.
Destek ve Direnç Nedir?
Destek ve direnç kavramları, fiyat hareketlerinin yön değişimlerini tespitte kullanılan en önemli teknik analiz kavramlarındandır. Teknik analiz çalışmalarının çoğu, destek ve direnç seviyelerinin tespitini ve bu tespit doğrultusunda işlem yapılmasını amaçlamaktadır.
Destek kavramı, düşüşte olan fiyatların belirli seviyelere gelince taleple karşılaşıp daha fazla düşmemesi ve dengelenmesi şeklinde tanımlanabilir. Direnç ise yükselişte olan fiyatların belirli seviyelere gelince arz ile karşılaşıp daha fazla yükselmemesi ve dengelenmesidir. Destek ve direnç seviyeleri başarılı bir şekilde tespit edilirse deneyimli yatırımcılar güvenilir bir rehbere sahip olabilirler. Diğer taraftan özellikle deneyimsiz yatırımcılar için destek ve direnç noktaları çok karşılaşılan yanılgılara sebebiyet verebilmektedir.
Deneyimsiz yatırımcılar fiyatları en dipten alıp, en tepede satma yanılgısına çok düşmektedir. Güçlü görünen destekten alım yaparak kar edeceklerini düşünürler. Mantıklı bir hamle gibi gözükse de fiyatların daha fazla düşebilme ihtimali görmezden gelindiği için oldukça risklidir. Aynı şekilde bir paritenin direnç noktasından satış yapmak da bir diğer büyük yanılgıdır. Fiyatların her zaman daha fazla yükselme veya düşme ihtimali vardır. Ünlü İngiliz ekonomist John Maynard Keynes’e göre kırılmayacak destek ve direnç yoktur. Fiyatların trendi belli olduktan sonra işlem yapmak başarılı olmak açısından daha geçerli bir yaklaşımdır.
Destek ve direnç seviyelerinin üçüncü denemede kırılma göstermesine piyasalarda çok sık rastlanılır. Yatırımcıların iki kez test edilen destek ve dirençlerde dikkatli olması gerekir. Destek ve dirençlerde vade bir diğer önemli konudur. Uzun vadeli direnç ve destekler, kısa ve orta vadelilere göre çoğunlukla daha güçlüdür. Bununla birlikte uzun vadeli destek ve dirençlerdeki tepki hareketleri daha sert olmaktadır.
Grafik Türleri
Fiyat hareketlerinin daha net görülebilmesi ve istatistiksel çalışmaların daha kolay yapılabilmesi için çeşitli grafikler kullanılır. Bunlar; çizgisel grafik, çubuk grafik ve mum grafiktir. Gelin birlikte bu grafiklere kısa kısa değinelim.
Çizgisel Grafik
Paritelerin yalnızca kapanış fiyatları kullanılarak çizilen grafiklerdir. Kapanış fiyatları teknik analizin en çok rağbet gören fiyat türüdür. Yalınlığından ötürü pek çok analist tarafından tercih edilmektedir. Ancak bu grafiğin dezavantajı gün içerisinde meydana gelen fiyat hareketlerini tam olarak yansıtamamasıdır. Kısa vadeli teknik analizin daha ön planda olduğu Forex piyasasında yetersiz kalmaktadır. Bir diğer dezavantajı da hareketli piyasa mekanizmasını doğrusal olarak değerlendirmesidir.
Çubuk Grafik
Teknik analizin en çok kullanılan grafik türüdür. Belirli zaman diliminde oluşan açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük fiyatları net bir şekilde gösterebilmesi nedeniyle çok tercih edilmektedir. Çubuğun özelliklerine bakacak olursak; boyunun uzun olması dalgalanmanın (votalite) çok olduğu, kısa olduğunda ise seçilen zaman dilimi içinde dalgalanmanın az olduğu anlamına gelir. Forex piyasasının volatilitesi en yüksek paritesi olan GBP/JPY de çubuk grafiğin önemi daha iyi anlaşılabilmektedir. Bu paritedeki çubukların uzunluğu risklin de yüksek olduğu anlamını taşımaktadır.
Mum Grafik
Japon pirinç tüccarları tarafından geliştirilen mum grafikleri, teknik analizde kısa vadede kullanıldığından Forex piyasasında popülaritesi oldukça yüksektir. Mum grafikler, çubuk grafikler gibi açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük fiyat değerlerini gösterirler. Mum grafiklerinin farkı ise bu veriler arasında mantıklı bağ kurmaktır. Mumlar aşağı kuyruk, yukarı kuyruk ve bir gövdeden oluşmaktadır. Mum grafiklerin açılış ve kapanış fiyatı arasındaki fark mumun boyunun ne kadar olacağını belirler. Bazı mumlar özelliklerine göre bir araya gelerek çeşitli formasyonlar oluşturabilmektedir.
Teknik Analiz Nasıl Yapılır?
Teknik analizin ve temel kavramlarının ne olduğu hakkında bilgilendirmeden sonra, teknik analiz nasıl yapılır konusuna geçebiliriz. Teknik analiz çeşitli platformlarla yapılır. Yatırım yapmayı düşündüğünüz pariteyi seçerek çeşitli göstergeler yardımıyla teknik analiz yapmaya başlayabilirsiniz. Örneğin MACD ve RSI göstergeleri yatırımcılar tarafından en çok ercih edilen göstergelerdir. MACD göstergesi düşüş veya yükseliş eğilimlerini, hareketli ortalamaları dikkate alır.
RSI ise gün sonundaki kapanış fiyatlarını ölçen bir göstergedir. RSI göstergesi, kapanış fiyatlarını bir önceki güne göre düşük veya yüksek olmasını dikkate alarak çeşitli hesaplamalar yapar. Bu hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan sayılar dikkate alınarak alım veya satım işlemine giriş yapılır. RSI hesaplamaları sonucu ortaya çıkan sayı genellikle 30 ile 70 arasındadır. 30’dan düşük olan bir sonuç düşüş eğilimini belirtirken, 70 üzeri sonuçlar yükseliş eğilimini göstermektedir.
Teknik analiz, yatırım araçlarının fiyat hareketleri hakkında bilgiler sağlayan ve nasıl adım atılması gerektiği konusunda oldukça yardımcı olan bir analiz yöntemidir. Olive Markets olarak yatırımcılarımıza temel analizin yanısıra teknik analizi de kullanmalarını öneriyoruz. Forex’te başarılı işlemler için teknik analizi iyi bilmek ve uygulamak anahtar rol oynamaktadır.
