Parite nedir? Parite çeşitleri nelerdir? İki ülke parasının karşılıklı değeri anlamına gelen parite, Türkçe’de döviz çiftleri olarak kullanılır. Bu yazımızda parite kavramını, parite hesaplamalarını, EUR USD paritesini ve diğer parite çeşitlerini ele alacağız.
Parite Nedir?
Bu Yazıda Bulacaklarınız:
Forex piyasasında en çok karşılaşılan terimlerden biri olan parite, bir ülke para biriminin başka bir ülke para birimi karşısındaki değerine verilen addır. Örnek vermek gerekirse EUR/USD paritesi, Euro’nun Amerikan Doları karşısındaki değerini göstermektedir.
Örnekte de gördüğünüz gibi iki farklı para biriminin birbirine olan oranını gösteren pariteler, forex gibi global piyasalarda oldukça yüksek işlem hacmine sahiptir. Örnekte yer alan EUR/USD paritesi, forexte yapılan parite işlemlerinin neredeyse yüzde 85’lik kısmını oluşturmaktadır.
Bazı örnek pariteler;
- EUR/USD: Euro Dolar Paritesi
- USD/GBP: Dolar İngiliz Sterlini Paritesi
- USD/TL: Dolar Türk Lirası Paritesi
Paritede, para birimlerinin uluslararası kodları yer alır ve yerlerine göre yorum yapılır. EUR/USD paritesinde; Euro para birimi EUR koduyla, Amerikan Doları da USD kodu ile verilmiştir. Yukarıdaki pariteler üzerinden gidecek olursak, paritelerde ilk yazılan para birimi ‘‘baz döviz’’, ikinci yazılan ise ‘‘karşıt döviz’’ olarak adlandırılır. Örneğin Euro Dolar paritesinde baz döviz Euro, karşıt döviz ise Dolar’dır. Dolar TL paritesi içinse baz döviz Dolar, karşıt döviz ise TL’dir. Baz döviz, paritenin yönünü belirler ve genellikle baskın olan taraftır. Karşıt döviz ise paritenin değerinin ifade edilmesinde kullanılır. Örneğin; USD/TRY paritesinin değeri 5,2500 Türk Lirası şeklinde ifade edilir.
Paritelerde bir alış bir de satış fiyatı vardır. Alış fiyatı ile satış fiyatı arasında fark vardır. Alış fiyatı satış fiyatından biraz daha düşük olur. Aradaki bu fark spread olarak adlandırılır ve pip ile ölçülmektedir. Alış satış fiyatları kafa karıştırıcı gibi gözükebilir. Bu fiyatlandırmalara kendi alışınız değil de karşı tarafın sizden alışı şeklinde düşündüğünüzde daha kolay anlayabilirsiniz. Yine aynı şekilde satış işlemi de karşı tarafın size satışı şeklinde yorumlanmalıdır. Örneğin; USD TRY paritesinde alış: 5,2455 satış: 5,2525. Yani siz Dolar almak isterseniz 5,2525 Türk Lirasından alırsınız, eğer satmak isterseniz 5,2455 Türk Lirasından bozdurursunuz.
Forex’in global ölçekte bir piyasa olması dolayısıyla döviz çeşitliliği oldukça fazladır ve sunduğu bu olanakla her türden yatırımcıya hitap edebilmektedir. Kısa vadede anlık dalgalanmaları değerlendirmeyi hedefleyen yatırımcılar olduğu gibi uzun vadede güvenli yatırım yapabileceği pariteleri tercih eden yatırımcılar da bulunmaktadır. Olive Markets olarak sunduğumuz geniş ticaret araçları ile her iki yatırımcı tipine de hitap ediyoruz. İster kısa vadeli al-sat isterse uzun vadeli yatırım düşünen yatırımcılara sunduğumuz rekabetçi ticaret koşullarıyla Forex piyasasında kazanan taraf olma fırsatını sizlere sunuyoruz.
Parite Çeşitleri Nelerdir?
Forex piyasasında bulunan para birimleri işlem görme sıklığına göre sınıflara ayrılır. Para birimleri majör, minör ve egzotik olarak üç sınıfa ayrılmaktadır. Bu sınıflandırma, para biriminin ait olduğu ülkenin ekonomisinin canlılığına göre belirlenmektedir.
Döviz piyasasında kabul görmüş majör para birimleri şunlardır;
- USD (Amerikan Doları)
- EUR (Avrupa Birliği Para Birimi / Euro)
- GBP (Büyük Britanya Poundu / Sterlin)
- JPY (Japon Yeni)
- CHF (İsviçre Frangı)
- AUD (Avustralya Doları)
- CAD (Kanada Doları)
- NZD (Yeni Zelanda Doları)
Pariteler de para birimlerinde olduğu gibi majör, minör ve egzotik olarak sınıflandırılır. İki majör para biriminden oluşan paritelere majör pariteler denir. Bu paritelerin işlem hacimleri yüksektir. Örneğin; EUR/USD, majör bir paritedir ve her iki para birimi de majördür.
En çok kullanılan majör pariteler ise şunlardır;
- EUR/USD
- GBP/USD
- AUD/USD
- USD/CHF
- USD/JPY
- USD/CAD
Minör paritelerin ise işlem hacmi düşüktür. Örneğin; EUR/GBP minör bir paritedir. En çok işlem gören minör döviz çiftleri Euro, Japon Yeni veya İngiliz Sterlininden oluşmaktadır.
Majör ve minör pariteler haricindeki, Forex piyasalarında daha az kullanım hacmi olan döviz çiftlerine de egzotik pariteler denir. Türk lirası, Brezilya reali gibi para birimleri, egzotik olarak bilinmektedir. Dolaysıyla bu para birimlerinin oluşturduğu pariteler, egzotik olarak adlandırılmaktadır. Bir egzotik paritede mutlaka bir majör para birimi yer almalıdır. Örneğin Dolar/TL egzotik bir paritedir. Yine aynı şekilde Euro/Rus Rublesi egzotik paritelerden biridir.
Parite Hesaplama
Olive Markets olarak siz değerli yatırımcılarımız için parite nasıl hesaplanır sorusunun cevabını anlatıyoruz. Bir paritede bulunan para birimlerinin birbirine bölünmesi şeklinde yapılan bu işlem aslında basit bir pay-payda oranlamasıdır. Örnek olarak yine en çok işlem yapılan Euro Dolar paritesini ele alalım. Bu paritenin baz dövizi olan Euro pay, karşıt dövizi olan Dolar ise paydadır. Euro’nun 6 lira, doların ise 5 lira olduğunu varsayacak olursak; 6/5 eşitliğinden EUR/USD paritesinin değeri, 1,2 lira olacaktır. Bu EUR/USD paritesinin Türk lirası cinsinden değerini bizlere vermektedir. Yani 1 Euro ile 1,2 Dolar alabileceğiniz anlamına gelir.
Yatırımlarınızı yaparken baz dövize göre (paritenin solunda kalan döviz), kâr/zarar hesaplarında ise karşıt dövize göre (paritenin sağındaki döviz) hesap yapmanız gerekir. Gelin bu cümleyi örneklerle açıklayalım.
Örnek 1: USD/TL paritesinde 1 Dolar 5,20 TL iken Forex veya benzeri yatırım piyasalarından 1000 dolarlık bir alım yaptığınızı varsayalım. Alım işlemi baz dövize göre yani Dolara göre hesap edilir. Peki Dolar 5,30 a yükseldiğinde kârınız ne olur?
1 Dolar 5,30 olduğu durumda 5,30-5,20=0,10 TL yani 1 Dolar 10 kuruş yükselmiş olur. 1000 dolarınız olduğu için toplamda 1000 x 0,10= 100 TL kâr durumundasınız demektir. Gördüğünüz üzere kâr işlemini karşıt döviz olan TL üzerinden gerçekleştirdik.
Gelin şimdi de Euro Dolar üzerinden bir örnek verelim.
Örnek 2: EUR/USD paritesi 1,20 iken 2000 Euro aldığınızı varsayalım. EUR/USD 1,30 a yükseldiğinde ne kadar kâr elde edersiniz?
Birinci örnekteki gibi yapacak olursak 1,30-1,20=0,10 yani 10 Cent’lik bir artış meydana gelmiş. 500 x 0,10=50 Dolar kâr elde etmiş olursunuz.
Parite Yatırımı Nasıl Yapılır?
Global Forex piyasasında, özellikle paritelerle yüksek bir hacimle işlem yapılmaktadır. Çünkü para birimlerinde görülen anlık dalgalanmalar, kısa vadeli yatırımlardan yüksek bir kazancın elde edilmesini olanak tanımaktadır. Dolayısıyla, pariteler kısa vadede kazanç elde edilebilecek fırsatları yatırımcılara sunmaktadır.
Paritelerde alım-satım işlemleri uzun veya kısa pozisyon olarak tanımlanır. Bir paritede alım yapmak, uzun pozisyon almak demektir. Örnekle açıklamak gerekirse; EUR/USD paritesinde alım yapmak uzun pozisyon almayı ifade eder. Ayrıca bu işlemden Euro’nun alındığı, doların ise satıldığı anlaşılmaktadır.
Kısa pozisyon almak ise satış yapmak anlamına gelir. EUR/USD paritesinde kısa pozisyon alınması, satışa geçildiğini gösterir. Aynı zamanda Euro’nun satılıp, doların alındığını ifade eder. Finans piyasalarının işlem mantığı; fiyatlar düşükken alıp yükseldiğinde satma şeklinde açıklanabilir.
Yatırımda başarılı olmak için ne yönde pozisyon oluşturacağınızı doğru belirlemeniz gerektiği gibi, nasıl bir strateji ile ilerleyeceğinizi de biliyor olmalısınız. Yatırım işlemleriniz için doğru stratejiyi belirlemenizde Olive Markets olarak sizin yanınızdayız.
Forex piyasasının işlem özellikleri, paritelerle yapılan işlemlerden yüksek bir kazanç elde edebilmenin oldukça mümkün olduğunu göstermektedir. Elbette hem piyasayı hem de pariteyi iyi bir şekilde tanımanız gerekmektedir. Yalnızca bu şekilde Forex’in avantajlarından yararlanıp paritelerden para kazanabilirsiniz. Bu nedenle Forex hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olmadan işlemlere başlamamanızı öneriyoruz. Yapmanız gereken sizler için hazırlamış olduğumuz bu blogdan faydalanıp Forex hakkında bilgi edinmektir. Olive Markets’ın sizler için sunduğu hizmetlerle, alım-satım işlemlerinden kazançlı çıkmanız için her zaman yanınızda olduğunu unutmayın.
